اولتراسوندتراپی چیست
اولتراسوندتراپی یک روش درمانی است که در آن از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود. امواج صوتی با فرکانس بالا می توانند به بهبود آسیب دیدگی ها کمک کنند. اولتراسوند در فیزیوتراپی در مواردی که بافت نرم مانند عضلات، فاشیا، بورس و تاندون‌ها دچار آسیب‌دیدگی شده باشند میتواند التهاب و درد را کاهش داده، روند بهبودی را تسریع کند.
انواع اولتراسوند تراپی
اولتراسوند گرمایی
این نوع اولتراسوند تراپی به ارسال گرما به درون بافت‌های بدن می‌پردازد. در این روش گرما با نفوذ به درون بدن به ترمیم بافت نرم کمک می‌کند. متخصص فیزیوتراپی از اولتراسوند گرمایی به منظور درمان گرفتگی عضله که به کمک روش‌های درمانی موجود و در فاصله زمانی مشخص بهبود پیدا نکرده است استفاده خواهد کرد. اولتراسوند تراپی میتواند به تسکین علائم مرتبط با گرفتگی و رگ به رگ شدگی کمک کند. تحقیقی که در این رابطه بر روی بیماران مبتلا به آرتروز زانو انجام شده است نشان داده که اولتراسوند تراپی میتواند به کاهش درد به ویژه در هنگام شب و بهبود عملکرد بیمار کمک کند.
اولتراسوند مکانیکی
اولتراسوند مکانیکی به ایجاد ارتعاشات کوچک در بافت‌های نرم بدن می‌پردازد که این امر به کاهش تورم، التهاب و کاهش انواع مختلف درد کمک خواهد کرد. اولتراسوند مکانیکی مانند اولتراسوند گرمایی با نفوذ به درون بافت‌های بدن به ترمیم آنها کمک خواهد کرد. متخصص فیزیوتراپی از اولتراسوند مکانیکی به منظور رفع بافت اسکار در عضله یا رباط استفاده می‌کند. معمولاً از اولتراسوند مکانیکی برای درمان اختلالاتی که باعث به وجود آمدن بافت اسکار شده است استفاده می‌گردد
اولتراسوند تراپی چگونه کار می‌کند؟
اولتراسوند تراپی به وسیله ابزاری که در بالای پوست ناحیه آسیب‌دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد استفاده می‌شود.
زمانی که امواج صوتی از دستگاه به داخل پوست نفوذ می‌کنند، شروع به لرزاندن بافت نرم می‌کنند.
این لرزش باعث افزایش حرارت در بافت نرم شده و گردش جریان خون را بالا برده و درد را کاهش می‌دهد.
حرارت ایجادشده باعث شل شدن عضلات مبتلا به گرفتگی شده و توانایی‌های کششی بافت‌ها را افزایش می‌دهد.
این اثرات باعث کاهش اختلالات درد فشاری مانند سیاتیک و فتق دیسک شده و همچنین باعث کاهش درد ناشی از فشار بر ساختارهای ستون فقرات و عصب‌ها می‌شود.
اولتراسوند میتواند درافزایش دامنه حرکتی ستون فقرات تاثیر گذار باشد.
با کمک روش اولتراسوند تراپی، تولید کلاژن افزایش می‌یابدکلاژن نوعی پروتئین اصلی است که رباط‌ها و تاندون‌ها از آن ساخته شده‌اند.
اولتراسوند تراپی با کمک به بدن در تولید کلاژن بیشتر، فرایند بهبودی بافت‌های نرم را تسریع می‌کند.
.
درمان با اولتراسوند چگونه است؟
اولتراسوند با یک دستگاه دارای مبدل اولتراسوند (پروب؛ یا همان دسته تولیدکننده امواج اولتراسوند) انجام می‌شود. روش کار به این شکل است که ابتدا مقدار کمی ژل به ناحیه تحت درمان بدن مالیده می‌شود سپس دکتر فیزیوتراپ به آرامی پروب را به شکل دایره‌های کوچکی روی بدن بیمار حرکت می‌دهد. دکتر فیزیوتراپ میتواند، از طریق تغییر تنظیمات دستگاه اولتراسوند، عمق نفوذ امواج اولتراسوند را کنترل کرده و یا شدت اولتراسوند را تغییر دهد. در هر مرحله از درمان از تنظیمات متفاوتی استفاده می‌شود. معمولاً، بسته به اندازه مساحت عضو مورد نظر، اولتراسوندتراپی 3 تا 5 دقیقه زمان می‌برد.
درمان با اولتراسوند چه حسی دارد؟
معمولاً بیمار در حین اولتراسوند تراپی چیزی حس نمی‌کند، البته در برخی موارد ممکن است در ناحیه تحت درمان کمی احساس گرمی یا خارش وجود داشته باشد.
به هر حال، اگر بیمار جدا از حس سردی ژل، بر روی پوست خود چیز دیگری حس نکرد جای تعجب نیست اما اگر ناحیه تحت درمان نسبت به تماس بسیار حساس باشد، ممکن است با عبور پروب از روی آن، بیمار کمی احساس ناراحتی کند. در هر صورت، قاعدتاً درمان با اولتراسوند تراپی نباید دردناک باشد.
موارد منع استفاده از اولتراسوند
در برخی از موارد به هیچ‌وجه نباید از اولتراسوند استفاده کرد.موارد منع مصرف اولتراسوند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• روی زخم های باز
• روی جراحاتی که قابلیت گسترش به نواحی دیگر را دارند
• روی نواحی کم حس
• روی قسمت‌هایی از بدن با ایمپلنت‌های فلزی، مانند شانه با مفاصل فلزی
• نزدیک یا روی دستگاه تنظیم ضربان قلب
• زنان باردار
• اطراف چشم‌ها، پستان‌ها یا اندام‌های جنسی
• روی استخوان‌های شکسته
• نزدیک یا روی دستگاه محرک الکتریکی ایمپلنت شده
مزایای اولتراسوندتراپی
به طور کلی اولتراسوند درمانی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که در طول مراحل درمانی، بیمار نیازی به انجام عمل جراحی و مراقبتها و مشکلات مربوط به آن قرار نمیگیرد و حتی قابلیت انجام در مطب یا منزل را داراست. علاوه بر این، اولتراسونتراپی دارای مزایای فراوانیست که در زیر به به آنها اشاره میکنیم:
- بر طرف کردن جای جوش خوردگی زخم‌ها (بافت اسکار) و رفع چسبندگی آنها به بافت‌های زیرین
- کاهش التهاب، ورم و رسوبات کلسیم
- ایجاد یک حرارت عمقی متمرکز در یک ناحیه، جهت شل کردن عضلات دچار اسپاسم (بسیار عمیق‌تر از آنکه بتوان با استفاده از یک کیسه داغ آن را تحت تأثیر قرار داد یعنی تا عمق ۵ سانتی‌متری)
- افزایش قابلیت کشش بافت‌های نرم پیش از انجام حرکات کششی یا تمرینات ورزشی
- سرعت بخشیدن به سوخت و ساز و بهبود جریان خون
- کاهش تحریک ریشه‌های عصبی
- سرعت بخشیدن به روند بهبود استخوانها در شدتهای پایین
- افزایش میزان جذب دارو از طریق پوست با استفاده از روش فونوفورزیس
از جمله آسیبهایی که با استفاده از اولتراسوند قابل درمان هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورسیت (تورم کیسه مفصلی)
- تاندونیت (التهاب تاندون‌ها)
- کشیدگی‌ها و پارگی‌های عضلات
- شانه منجمد
- رگ به رگ شدن و صدمات وارده به رباط‌ها
- سفتی یا کنتراکچر مفصلی
معمولا برای درمان کدام بیماری و آسیب ها از اولتراسوند تراپی استفاده می شود ؟
- ام اس MS
- جراحی رباط صلیبی
- سندرم پیریفورمیس
- آرتروز (مچ پا، مچ دست، زانو، مفصل لگن و ران، آرنج، شانه)
- نقرس
- سندروم تونل کارپال CTS
- آرنج تنیس‌بازان
- التهاب تاندون (کشیدگی و التهاب تاندون زانو، التهاب تاندون شانه)
- التهاب کپسول مفصلی
- آسیب‌ها و ضرب‌دیدگی‌های ورزشی
- خار پاشنه
- بورسیت
اولتراسوند تراپی برای چه افرادی مناسب است؟
این روش درمانی بیشتر برای اکثر افراد مناسب بوده و می تواند به بهبودی آسیب ها و مشکالت و بیماری های استخوانی- اسکلتی کمک کند. افرادی که در سوانح ورزشی و رانندگی دچار آسیب هایی از جمله شکستگی استخوان، پارگی و کشیدگی تاندون و رباط شده اند، کسانی که به بیماری های اسکلتی- استخوانی از جمله
آرتروز، سندرم تونل کارپال و…. مبتال هستند و یا کسانی که جراحی های کمر، زانو و…انجام داده اند و یا دچار دردهای مزمن و حاد در نواحی مختلف بدن هستند، برای درمان سریع تر می توانند از این روش دوم انی استفاده کنند