ورزش درمانی از اصول پایه توانبخشی است. ورزش درمانی، از فعالیت های بدنی برای جلوگیری و درمان بیماری ها و توابخشی بیماران استفاده می کند.
بسیاری از بیماری ها را می توان با استفاده از ورزش درمان کرد و یا اینکه از پیشرفت آنها جلوگیری کرد. از جمله این بیماری ها، بیماری های اسکلتی عضلانی هستند که شامل دردهای شانه، کمر، گردن، زانو و انواع آرتروزها مانند آرتروز کمر و ستون فقرات می شوند. البته باید خاطر نشان کرد که ورزش کردن درست و اصولی به جلوگیری از بیماری ها کمک می کند. همچنین از دیگر مزایای ورزش درمانی این است که می توان در کنار کنترل بیماری ها، استفاده از داروهای شیمیایی را کم کرد و به افزایش کیفیت زندگی کمک کرد.
ورزش درمانی به تمرینهای اختصاصی و برنامهریزی شدهای گفته میشود که برای اصلاح مشکلات خاص انجام میگیرد و هدف از آن بازگرداندن یک بیمار آسیب دیده به حالت کاملاً عملکردی و بدون درد و نیز قادر ساختن فرد جهت ترمیم نواحی مصدوم در خانه میباشد
هدف ورزشدرمانی چیست؟
اولین هدف ورزش درمانی کمک به بدن جهت کاهش درد و التهاب است. بعد از دستیابی به این هدف، برنامهی ورزشی بر بدست آوردن مجدد دامنهی حرکتی، بازیابی و حفظ نیرو، استقامت، انعطافپذیری، پایداری و تعادل و بهبود جریان خون، توازن و آرامش تمرکز دارد. هدف نهایی برنامهی ورزشدرمانی عبارت است از:
اما از کجا بدانید که کدام ورزشهای درمانی برای شرایط شما مناسبتراند؟ بهترین راه برای آنکه مطمئن شوید که تمرین مناسبی را انجام میدهید این است که چندین جلسه با فیزیوتراپیست خود داشته باشید. فیزیوتراپیست شرایط شما را بررسی میکند و بهترین و صحیحترین تمرینها را برای شما تجویز میکند.
به طور عادی، ممکن است بعد از انجام ورزشهای درمانی که بدنتان به آنها عادت نداشته، کمی احساس درد کنید. درد و آزردگی تاخیری عضلات یا همان DOMS معمولا تا چند روز بعد از شروع تمرینها ادامه دارد. اما به طور کلی ورزشهایی که فیزیوتراپیست برای شما تجویز میکند شرایط شما را بدتر نمیکند. اگر انجام ورزش باعث وخامت شرایط شما شد، ورزشها را قطع کنید و این مشکل را با فیزیوتراپیست خود در میان بگذارید. ممکن است تمرینها به روش اشتباهی انجام داده باشید، شاید هم فقط باید سراغ ورزشهای درمانی دیگری بروید.
بسیاری از تمرینهایی که توسط فیزیوتراپیست تجویز میشوند برای کمک به بهبود سلامتی شما میباشند. هنگام انجام تمرینهای فیزیوتراپی باید این احساس را داشته باشید که درد شما رو به بهبودی است و این تمرینات به طرز مفیدی روی شما اثر میگذارند.
شروع انجام تمرینهای فیزیوتراپی ساده است. اگر درد یا بیماری دارید که مانع از حرکت عادی شما میشود، با دکتر خود ملاقات کنید و از او بخواهید که شما را به یک فیزیوتراپی ارجاع دهد. از آنجا که فیزیوتراپی یک روش مراقبتی امن و پرفایده برای بسیاری از شرایط به شمار میرود، انتخاب زودهنگام فیزیوتراپیست (قبل از مصرف دارو یا عمل جراحی) ایده بسیار خوبی است. در بسیاری از ایالتهای آمریکا شما میتوانید جلسات فیزیوتراپی را بدون توصیه پزشک شروع کنید.
وقتی فیزیوتراپیست خود را برای اولین بار ملاقات میکنید، درباره ورزشهای درمانی که مناسب شرایط شماست از او پرسوجو کنید. فیزیوتراپیست شما باید از تکنیکهای تمرینی مناسب آگاهی کاملی داشته باشد؛ بنابراین او میتواند برای ارتقا سلامت و حرکات جسمانی و کاهش دردی که دارید ورزشهای فیزیوتراپی مناسبی تجویز کند. به فیزیوتراپیست خود به چشم یک راهنمای حرفهای نگاه کنید که میتواند به شما تمرینات فیزیوتراپی صحیحی آموزش دهد که متناسب شرایط فیزیکی شما باشد. او میتواند کمکهای فراوانی به شما بکند. البته این شما هستید که باید اولین قدم را بردارید و انجام تمرینهای فیزیوتراپی را شروع کنید.
حرکات و ورزش های تمرین درمانی بر اساس هدفی که برای آنها در نظر گرفته شده، انواع مختلفی دارند:
همانطور که از اسم آنها مشخص است این تمرینات برای تقویت عضلات و مفاصل انجام می شود. برای قبل و بعد از عمل جراحی بسیار توصیه می شود. این تمرینات به سه دسته ایزوتونیک، ایزومتریک و ایزوکینتیک تقسیم می شوند. این تمرینات در دفعات کم و با وسایلی مثل توپ طبی، وزنه، دستگاه های سایبکس و… اجرا می شود.
این تمرینات برای بازگرداندن دامنه حرکتی مفاصل و عضلات اجرا می شوند که شامل سه دسته می شوند:
– تمرینات فعال: تمریناتی که توسط خود شخص یا دستگاه انجام می شود و بر روی یک مفصل خاص تمرکز دارد
– تمرینات فعال کمکی: این تمرینات توسط شخص بیمار به همراه کمک کننده انجام می شود.
– تمرینات غیرفعال: تمرینات غیرفعال توسط کمک کننده انجام می شود و برای بیمارانی به کار می رود که توان حرکت عضلات را ندارند.
تمرینات کششی برای افزایش انعطاف پذیری عضلات تجویز می شوند و از ورزش های یوگا، پیلاتس و تای چی گرفته می شوند.
این تمرینات برای اصلاح وضعیت بدن و کمک به تعادل بیشتر بدن تجویز می شوند.
این نوع تمرینات بخشی از عضلات را به طور گروهی درگیر می کند و در یک مدت مشخص به افزایش استقامت آنها کمک می کند. ورزش هایی مثل دویدن، دوچرخه سواری و شنا از جمله این تمرین ها هستند.
تا اینجای مطلب در مورد اینکه ورزش درمانی چیست و چه فوایدی دارد آشنا شدید. همچنین متوجه شدید که چقدر تمرین درمانی میتواند تاثیر به شدت مثبت روی فیزیک بدن بگذارد. به طور کلی تمرین درمانی یا همان ورزش درمانی می تواند یک روش درمانی عالی برای آسیب دیدگان دردهای فیزیکی باشد. افرادی که نمیخواهند عمل جراحی کنند و قرص مصرف کنند. همانطور که دانستید حرکت درمانی یا همان تمرین درمانی مجموعه ای از ورزشها و نرمشهایی است که در جهت افزایش هماهنگی حرکات بدن و وضع تعادل بدن انجام میشود.
لازم به ذکر دوباره است که بگوییم حرکت درمانی روند بهبودی فرد بیمار را سرعت میبخشد؛ موجب افزایش متابولیسم بدن میشود، سیستم تنفسی را بهبود میبخشد؛ عمکرد عضلات بدن را افزایش میدهد؛ حرکت درمانی باعث ریلکسیشن و ریکاوری بدن میشود؛ توانایی و قدرت بدنی فرد را افزایش میدهد؛ از ضعف و ناتوانی عضلات جلوگیری میکند؛ استقامت بدن را افزایش میدهد؛ باعث بالا رفتن سطح اعتماد به نفس و تقویت روح و روان فرد بیمار میشود.
حرکت درمانی یا همان ورزش درمانی فواید زیادی دارد به همین دلیل افرادی که از لحاظ جسمی سالم هستند، با انجام حرکت های درمانی، میتوانند سطح سلامت روح و جسمشان را ارتقا ببخشند. البته باید بگوییم که وجود یک متخصص ورزش درمانی در کنار شما ضروری است.